آموزش نورپردازی پایه در عکاسی

به کارگیری نور در عکاسی به اندازه تسلط بر ترکیب بندی اهمیت دارد. باید توجه داشته باشید که این نور است که مشخص می کند کدام عکس خوب است و کدام جزو بهترین ها می‌باشد. در این مقاله ی هورشید آکادمی از مفاهیم پایه نورپردازی در عکاسی برای شما توضیح خواهیم داد تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

نورپردازی استودیویی چندین فرم دارد. عکاسان از انواع نورپردازی برای ایجاد تصاویر خود استفاده کرده اند. نور پنجره تا لامپ های معمولی، لامپ های هالوژن و حتی شمع ها، منابع نوری متفاوتی هستند که می توان از آن ها بهره برد، اما منبع قدرتمند و انعطاف پذیر نور، فلاش های آتلیه هستند.

بسیاری از لوازم جانبی دیگر برای کمک به عکاسان در دسترس هستند. وسایلی که به کمک آنها، نور مستقیم یا منعکس می شود، می توانند برای ایجاد تصاویر بهتر استفاده شوند. در اکثر موارد می توان لوازم جانبی را ساخت و یا ارزان تر خریداری کرد. لوازم جانبی را می توان با بسیاری از انواع نور استفاده کرد.

گام بعدی در نورپردازی استودیو تسلط بر فلاش های آتلیه است. در مقایسه با قوی ترین فلاش های دوربین، فلاش های آتلیه قوی تر ساخته شده اند. لوازم جانبی نور وسایلی شبیه چتر، بازتابنده ها سافت باکس ها هستند که کیفیت نور یک لامپ استودیویی را تغییر می دهند. بعضی از این فلاش ها، به اندازه کافی فشرده شده اند تا چندین شاخه فلاش را در یک کیف کوچک قرار دهند و بعضی فلاش های آتلیه، بسیار سنگین و بزرگ هستند و به ندرت از استودیو خارج می شوند. برخی از فلاش های آتلیه ای توان مصرف انرژی باطری های بزرگ را دارند.

برای نورپردازی پرتره، ابتدا سوژه خود را در مرکز یک دایره خیالی تصور کنید. بهتر است آموختن را با یک منبع نوری یا فلاش آتلیه آغاز نمایید که بر روی آن تنها کاسه نور استاندارد قرار گرفته باشد. پس از کسب تجربه منبع نوری دوم را به این مجموعه اضافه نمایید و سوژه صورت خود را رو به دوربین قرار دهید. با کسب تجربه بیشتر تعداد منبع های نوری را بیشتر نموده و از لوازم اصلاح کننده نور کمک بگیرید.

مهم ترین دلیل استفاده از نورهای استودیویی این است که عکاس توانایی تغییر کیفیت نور را داشته باشد. با استفاده از لوازم جانبی مختلف و جهت نور، عکاس می تواند کیفیت و حس و حال عکس ها را تغییر دهد. در مقایسه با منابع نور دیگر، فلاش ها به کیفیت تصویر می افزاید. برای مثال، استفاده از نور پنجره یا یک لامپ بزرگ تنگستن می تواند تعداد محدودی از انتخاب ها برای سرعت شاتر و دیافراگم را به عکاس بدهد. در حالی که فلاش آتليه باعث میشود که عمق میدان به اندازه کافی در هنگام عکسبرداری افزایش یابد. در فضای داخلی، عکاسی می تواند محدود باشد، زیرا نور اغلب دقیقا جایی نیست که شما به آن نیاز دارید. فلاش آتلیه می تواند برای عکاسی، زمانی که هیچ نور در دسترس وجود ندارد، به کار آید.

حال نور و دوربین را به گونه ای روی محیط دایره خیالی قرار دهید. اگر خطی از دوربین به سوژه و خطی از منبع نور به سوژه رسم کنیم برخورد این دو خط در مرکز دایره یا همان سوژه زاویه ای ایجاد می کند.

اگر دوربین و منبع نور، هر دو را در ارتفاع چشم سوژه قرار دهید. اگر دوربین و منبع نوری زاویه ۹۰درجه با یکدیگر بسازند، در این حالت وقتی که سوژه صورت خود را رو به دوربین قرار دهد باید نیمی از صورت او روشن و نیمه دیگر سایه باشد که به این حالت نورپردازی از پهلو می گویند.

در نوردهی اریب که نور اصلی بصورت اریب به شی تابانده می شود و تونالیته های تیره تری بدست می آید. منبع نوری با زاویه ۲۰ تا ۵۰ درجه نور اصلی خواهد بود و بایستی این نور کمی بالاتر از چهره تابانده شود زیرا چشم عادت دارد نور از بالا به شئ بتابد.

برای عکاسی از این موضوعات نور پردازی بایستی نور اصلی به صورت محوری تابانیده شود یعنی نور اصلی مستقیما به پایین از کناره لنز تابانده شود. مزیت این نوع نوردهی آنست که رنگمایه های سطح دقيقة ثبت می شود.

تجربه با سال ها تمرین و ثبت صدها عکس، به دست می آید. پس از کسب مهارت در نورپردازی های اصولی و آموختن نورهای اصلی دست به شکستن این الگوها بزنید و با تمرین و تکرار ، تجربه لازم کسب خواهد شد.

تک نورهای اصلی عبارتند از:

1. نور کلیدی

این نور که به آن تور اصلی نیز می گویند، هم راستای سر سوژه است و به یک طرف سوژه نزدیکتر می شود. در واقع نور کلیدی تقریبا در کنار سوژه قرار دارد. اصولا قدرت نور کلیدی از بقیه نورهای موجود بیشتر خواهد بود. به همین دلیل نور کلیدی، نور اصلی نیز نامیده می شود. وقتی نور کلیدی فقط نیمی از صورت را روشن کند این نورپردازی، نورپردازی اسپلیت یا نورپردازی جداکننده نامیده می شود. نور اسپلیت سوژه را لاغر نمایش می دهد. همچنین چهره و بینی پهن به این شیوه، باریک جلوه می کند.

نور اصلی برای ساختن جلوه های ویژه و سایه ها، ایجاد فرم و ساختن بعد سوم در تصویر دو بعدی استفاده می شود. در خارج از منزل، منبع اصلی نور ممکن است خورشید باشد. در داخل خانه، نور اصلی ممکن است فلاش یا دیگر منابع نور مصنوعی باشد. در اغلب موارد، نور اصلی در مقابل جسم قرار می گیرد.

2. نور پرکننده

نور پرکننده قسمتهایی که به واسطه استفاده از نور کلیدی در سایه مانده اند را روشن می نماید و شدت آن یک دوم تا یک نهم نور اصلی است. این نور دور تر از نور کلیدی نسبت به سوژه قرار می گیرد و به همین دلیل نسبت به نور کلیدی از قدرت کمتری برخوردار است.

در نورپردازی اسپلیت می توان با یک نور پرکننده ضعيف بی نظمی های صورت را کمتر کرد.

پرتو نور پرکننده دومین نور مهم در نورپردازی پرتره است.

کار پرتو نور پرکننده این است که سایه های ایجاد شده توسط نور اصلی را روشن می شود پشت سوژه قرار می گیرد و برای دوربین کمتر قابل مشاهده است. بازتابنده ها می توانند جایگزین نور پرکننده شوند.

3. نور مو

نور مو بر بالای سوژه جای می گیرد و کمی به سر سوژه نزدیک می شود تا موها حالت درخشان تری به خود بگیرند. وقتی رنگ موی سوژه و پس زمینه عکاسی مشکی است، موی سر سوژه با پس زمینه ترکیب می شود که این مساله کیفیت عکس را کم می نماید.

نور مو برای اضافه کردن نکات برجسته به موهای موضوع مورد استفاده قرار می گیرد.

برای نور مو، منبع نوری تنها بر روی موها تنظیم شده و قدرت نور بسیار پایین است. بهتر است از یک اسنوت نیز برای جمع کردن نور بهره گیرید. به این وسیله خرطومی نیز می گویند.

4. نور پس زمینه

نور پس زمینه به پارچه پس زمینه می تابد تا سوژه و پس زمینه با یک دیگر ترکیب نشوند. با قرار دادن فیلترهای رنگی در مقابل منبع نوری پس زمینه یا نوردهی به یک قسمت از پارچه پس زمینه، می توان پس زمینه های متفاوتی در تصویر به وجود آورد.

نور پس زمینه برای حصول اطمینان از اینکه پس زمینه یک تصویر به درستی در معرض دید قرار گرفته است و ایجاد جدایی بین موضوع و صفحه پشتی استفاده میشود. نور پس زمینه معمولا به طور مستقیم در پشت موضوع قرار می گیرد و به طور مستقیم در پس زمینه یا به سمت راست نشانه می رود. و در سراسر پس زمینه خالی می شود.

5. نور کیکر یا نور ضربه زن

معمولا نورهای کیکر برای روشن کردن شانه ها، فک و گوشه های صورت در نورپردازی بکار گرفته می شوند. در زمان به کار گیری این نور مراقب باشید که نور مستقیم به سمت لنز دوربین نتابد و نور قسمت های دیگر چهره را ناخواسته روشن نکند. . بهترین راه برای بررسی این موضوع این است که نور کیکر را به تنهایی روشن نموده و نقاط نورانی ناخواسته را حذف نماییم.

نور کیکر نور مردانه و خشنی به حساب می آید و به هیچ وجه نباید تلطیف شود. این نور پایه اصلی نور پردازی معروفی به نام نور کلینت ایستوود است. کلینت ایستوود به واسطه فیلم های خشن هفت تیرکشی وسترن معروف شد و کارگردان در بعضی قسمت های مهم فیلم ها از نور ضربه زن استفاده می نماید تا خطوط فک و ته ریش کلینت ایستوود با قدرت نمایان شود و بقیه چهره با نور پرکننده از تاریکی در می آید. نور کیکر نوعی نور بک لایت ( که به آن ریم لایت هم می گویند) است. نور بک لایت به تمامی نورهایی اطلاق می شود که از پشت یا از کناره های پشت سوژه عکاسی تابانده می شود تا عمق بهتری به سوژه داده و سوژه را از بکگراند جدا نماید.

نور مساله ای است که همیشه باید به آن توجه داشت. پس شناخت انواع نورها و اینکه چگونه از هر کدام استفاده کنیم بسیار مهم است . پس در اینجا به چند نوع نور پردازی می پردازیم.

نور از جلو

نور بیشتر فلاش های قابل حمل عکاسی در این گروه نورپردازی قرار دارد. این نور بر روی دوربین عکاسی و یا از پشت سر عکاس با زاویه ۹۰ درجه به موضوع می تابد. در نگاه اول ساده ترین نوع نورپردازی به نظر می رسد. اما این نور مشکلاتی با خود به همراه دارد. یکی از این مشکلات نوع سایه ای است که این نوع نور تولید می کند و در جایی که در اطراف جسم عکاس به سایه برای بعددهی احتیاج دارد، سایه ای ایجاد نمی شود و جسم به صورت یک جسم دو بعدی دیده شود. در عکسی که حاصل این نوع نور پردازی باشد با کمترین عمق دیده خواهد بود.

نور کوتاه و بلند

نورپردازی کوتاه به سبکی از نورپردازی می گویند که در آن نور اصلی به سمتی از صورت تابیده می شود که به سمت دوربین نیست. با این شیوه نور به سمتی از چهره برخورد کرده که مقدار کمتری از آن در تصویر دیده می شود. و در قسمتی از صورت که رو به دوربین است (سمت پهن تر) سایه ایجاد می شود. جایگاه دقیق نور یا نورها به حس و حالی که عکس بایستی داشته باشد بستگی دارد.

نور کوتاه، چهره مدل را لاغر تر می کند، به مدل شخصیت میدهد و بخاطر نمایش بافت و جزئیات صورت برای پرتره آقایان مناسب است و می تواند پرتره هایی با برجستگی های قوی و سایه های دراماتیزه تولید می کند. در نور کوتاه، قسمتی از چهره که به دوربین نزدیک تر است، در سایه قرار می گیرد.

نور اصلی به سمت قسمتی از چهره که از دوربین دورتر است تنظیم می شود.

در نورپردازی پرتره نور کوتاه دقت به جزئیات نقش اساسی دارد، چون که این نورپردازی به راحتی می تواند تبدیل به نور بلند شود.

نورپردازی با نور بلند دقيقا متضاد نور کوتاه است. به این صورت که نور اصلی بر روی قسمت پهن تر صورت مدل تابیده می شود، همچنین با حرکت چهره سوژه ممکن است نورپردازی کوتاه از بین برود.تنها یک حرکت کوچکی می تواند باعث از بین رفتن نتیجه قابل قبول گردد. در این نورپردازی، سر مدل کمی به سمت دوربین می چرخد و قسمت بیشتری از چهره در مقابل نور قرار می گیرد و این نور سبب می شود که صورت و پرتر دیده شود.

کچ لایت

انعکاس منبع نور در داخل چشم سوژه کچ لایت نامیده می شود یعنی کچ لایت، نور یا روشنایی ضعیفی است که در چشمان سوژه بازتاب می یابد. معمولا به صورت تکه سفید رنگی در قسمت تیره چشم دیده می شود. بدون وجود کچ لایت چهره در پرتره کمی بی جان و تخت دیده شود. شکل و مکان ایجاد کچ لایت به نوع و کیفیت نور اصلی بستگی دارد. کچ لایت از یک منبع نور خارجی نشات میگیرد و اهمیت آن در جان بخشیدن به پرتره، بر عکاسان پوشیده نیست. در مقابل بدون کچ لایت، عکس پرتره خالی خواهد بود و زندگی در چشمان سوژه وجود نخواهد داشت. مشخص شدن بیش از حد سفیدی چشم در عکاسی مناسب نیست.

اندازه و شکل کچ لایت به نوع منبع نور، بستگی دارد. همچنین فاصله منبع نوری تا سوژه بر اندازه و شکل آن موثر است.